Mensen worden gefascineerd door paarden. Het samen bewegen kan mens en paard in een dialoog met elkaar brengen, waar lichaam, geest en ziel in gelijke mate bij betrokken zijn. Het paard motiveert mensen ook om zich open te stellen voor een therapeutisch of pedagogisch proces. Maar paarden zijn zelf natuurlijk geen therapeuten. Pas in de juiste context en samen met een deskundige kunnen ze hun natuurlijke kwaliteiten ontplooien in het kader van een therapeutische relatie.
Equitherapie kan de therapeutische processen voor de cliënt aantrekkelijker maken en verdiepen. Onder meer autistische of ontwikkelingsvertraagde, hyperactieve kinderen, getraumatiseerde kinderen en kinderen met hechtingsproblemen zijn belangrijke doelgroepen van equitherapie. Maar ook bij jeugdigen en volwassenen met depressieve klachten, eetstoornissen, drugs- of andere verslavingsproblemen wordt equitherapie met succes toegepast.
Equitherapie (SHP) is een omvattend naslagwerk. Het biedt een overzicht van verantwoord en systematisch gebruik van het paard in het kader van psychotherapeutische, pedagogische en psychosociale processen.
·Waaromzoeken vele mensen de nabijheid van paarden op, wanneer men op zoek is, naarhulp om op weg geholpen te worden?
·Heeft het paard natuurlijke gaven die het tot ondersteunende bron van de mens kunnenmaken?
·Wanneerkan het paard als co-therapeut gezien worden?
Het paard brengt in onsuiteenlopende gevoelens en reacties naar boven. De mens die zich inlaat met hetpaard, wordt door het samenspel met dit dier, op allerlei manieren beïnvloed.Alle zintuigen van de mens kunnen door het paard geprikkeld worden. Degezamenlijke beweging kan de mens brengen tot een dialoog met het paard waarinlichaam, geest en ziel gelijkmatig betrokken zullen worden. De psychomotoriekwordt hierdoor intensief benut. Zo ontstaan door de veelvuldige prikkels, die inhet zenuwstelsel verwerkt worden, vele nieuwe structuren en verbindingen, dieook andere lichamelijke en geestelijke processen zullen beïnvloeden. Het paardheeft op zeer veel mensen zo'n grote aantrekkingskracht, dat men hierdoorsterker gemotiveerd wordt, zich open te stellen voor therapeutische ofpedagogische processen. De wens, dichtbij het paard te staan, samen met hem tebewegen, hem aan te raken en met hem een band op te bouwen, kan tot intensegewaarwordingen leiden. Ervaringen, die anders alleen maar met veel meerinspanning, of helemaal niet gemaakt kunnen worden. Op deze manier kan hetpaard pedagogische en therapeutische processen vergemakkelijken en bevorderen.Maar vergeet echter niet : het paard op zich is geen therapeut. Alleen in dejuiste context en samen met een vakkundige therapeut kan het paard zijnnatuurlijke eigenschappen in het kader van een therapeutische relatieontplooien. Het gaat hierover specialisten, die met de hulp van het paard huncliënten, systematisch ontwikkelen, vooruit helpen, ondersteunen en/of genezen.
Dit boek geeft een overzicht over een verantwoorde en systematische inzet van paarden, in het kader vanpsychotherapeutische, pedagogische en psychosociale behandelingen. Equitherapie(SHP) is gebaseerd op meer dan 40 jaar ervaring op wetenschappelijkgeoriënteerd therapeutisch paardrijden in Duitstalig Europa. In Nederland heeftde, uit Oostenrijk afkomstige, klinisch psychologe, equitherapeute, enhippologe, Dr Ulrike Thiel, de bekende modellen in samenwerking met gerenommeerdecollega's geanalyseerd en verder uitgebouwd.Tevens heeft ze dit geïntegreerd ineen opleidingskader voor beroepsgroepen op het gebied van professionelehulpverlening. Binnen de organisatie "Nederlandse Stichting – Helpen metPaarden – Equitherapie (SHP-E(NL))” worden volgens dit model, sinds meer dantien jaar gekwalificeerde equitherapeuten opgeleid en gecertificeerd.
In dit boek wordtuitgelegd hoe Equitherapeuten SHP samen met het paard als co-therapeut, opverantwoorde manier kunnen samenwerken.
Inhoud van het nieuwe boek over Equitherapie SHP: Ontwikkelen, bevorderen, ondersteunen en genezen met de hulp van het paard Door Dr. Ulrike Thiel
Inhoud
Ten geleide : woord vooraf van Gundula Hauser
Waarom dit boek? Ulrike Thiel
Waarom dit boek?
Zo'n vijfentwintig jaar geleden heb ik mij vanuit Oostenrijk in mijn nieuwe vaderland Nederland gevestigd. Met mijn scholing in het orthopedagogisch voltigeren en rijden, en paardrijden voor gehandicapten als achtergrond begon ik mij te oriënteren in de rijke Nederlandse paardenwereld. Ik stelde echter vast dat een systematische aanpak in het aanbod van therapeutisch paardrijden hier niet bestond. Dat verraste mij, want Oostenrijk, Duitsland en Zwitserland konden toen al terugkijken op meer dan dertig jaar traditie op het gebied van therapeutisch paardrijden. Nederland beschikte wel over een goed georganiseerd systeem van paardrijden voor gehandicapten, op daarin gespecialiseerde maneges. Maar desondanks bestond er geen enkel initiatief voor de opleiding van vakmensen in het therapeutisch paardrijden en orthopedagogisch werken met het paard. Dit is toe te schrijven aan de verschillende ontwikkeling die de hippische en therapeutische tradities in Nederland en de Duitstalige landen hebben gekend, en daarnaast zijn er ook algemeen maatschappelijke verschillen en verschillen in het psychosociale enstverleningssysteem. Ik moest dus allereerst vertrouwd worden met de Nederlandse leefwijze, de paardenwereld, de paardensport voor gehandicapten en het psychosociale zorgstelsel, voordat ik zelf aan de slag kon gaan als equitherapeut. Uiteindelijk heeft mijn zoektocht in het aanbod geleid tot de oprichting van de Nederlandse Stichting Helpen met Paarden, SHP-E(NL), en de ontwikkeling van de opleiding tot Equitherapeut (SHP). Ervaringen met een aantal Nederlandse projecten, onder meer op justitieel terrein, en talloze gesprekken in diverse werkgroepen, hebben aanzienlijk bijgedragen aan dit initiatief, dat ik heb kunnen realiseren dankzij de ondersteuning van ervaren collega's uit de Duitstalige traditie van het therapeutisch paardrijden. Er is heel wat voortgevloeid uit deze onderneming.
Ik had in de loop van jaren al de nodige persoonlijke kennis van en ervaring met de Nederlandse paardenwereld opgedaan als dressuuramazone, dressuurjurylid en instructrice, en docente voor de KNHS. Mijn lidmaatschap van het FATP, het internationaal forum voor organisaties die opleidingen voor therapie met het paard aanbieden, heeft ervoor gezorgd dat ik het wiel niet opnieuw hoefde uit te vinden. Dankzij de expertise van de buitenlandse organisaties en collega's, en mijn ervaring in diverse opleidingen en organisatievormen van het psychosociale gezondheidswezen en de hulporganisaties voor jongeren, ben ik er in geslaagd een zelfstandige variant van de opleiding tot equitherapeut te ontwikkelen, die op de Nederlandse situatie is afgestemd. Het opleidingsconcept richt zich op beroepen die procesmatig bevorderen, ontwikkelen, ondersteunen en genezen op het gebied van pedagogie, psychologie, revalidatie en psychagogie. Equitherapie (SHP) kon zich vooral verder ontwikkelen op het gebied van de psychotherapeutische en psychosociale behandeling met het paard voor volwassenen en jongeren, omdat de opleiding gebaseerd is op veel zelfervaring, de eigen ontwikkeling van de equitherapeut in zijn rol van therapeut en relatie tot het paard, supervisie en intervisie. Bovendien gaat de opleiding vergezeld van een duidelijk kwaliteitscontrolesysteem, dat ook rekening houdt met de ethische verantwoordelijkheid van de therapeut ten opzichte van de cliënt en de cotherapeut, het paard. Er dienden zich vele mogelijkheden aan In de jeugdzorg, het gevangeniswezen en als klinisch psychologe en justitieel expert voor de ontwikkeling van equitherapeutische behandelingsvarianten in uiteenlopende settings omdat het PBSP-concept van Pesso betrokken werd, als psychodynamisch basismodel bij de gemeenschappelijke opleiding van de verschillende beroepsgroepen.
Het Pesso-concept leidt in iedere opleidingsgroep tot verbreding van de visie. Er is een vruchtbare wederzijdse stimulans van de verschillende beroepsgroepen en een collegiale begrenzing van de specialistische terreinen. De equitherapeuten in spe leren gezamenlijk en multidisciplinair van elkaar hoe het paard verrijking in hun werk kan brengen.
Dr.Ulrike Thiel
Cranendonck, maart 2012
Inhoudsopgave van dit boek
Therapeutisch paardrijden
Een babylonische spraakverwarring.
Het paard zelf is geen therapeut
Het therapeutisch potentieel van het paard
Het wezen van het paard
De historisch gegroeide band tussen paard en mens
Wat maakt een paard tot helper?
Het paard kan relaties aangaan.
Het paard als spiegel
De driedimensionale beweging
De sociale capaciteiten
Analoge communicatie
De aanvaarding van de mens
Motivatie en aantrekkingskracht
Symboliek van het paard
Het paard spreekt de mens als geheel aan.
Hoe therapie met de hulp van het paard zich heeft ontwikkeld
De oorsprong van het therapeutisch rijden.
Ontwikkeling en organisaties in Europa
Enkele toonaangevende pioniers
Kernpunten en scholen
FATP, internationale associatie voor kwaliteitszorg
De gemeenschappelijke inhoud van de FATP-kwalificaties
De ethische code van het internationale FATP
Hoe ontwikkelde equitherapie zich in Nederland?
Wie kan Equitherapeut (SHP) worden?
Basisberoepen
Equitherapie (SHP)
Helpen met de hulp van het paard
Therapie
Een holistisch/integraal concept
De taak van het paard
Psychomotoriek
Psycho- (senso-, socio-)motoriek met het paard
Wat kan equitherapie bevorderen?.
Balans, beweging, dialoog en relatie
Het cyclisch procesmodel en zijn werkingsfactoren0
Een stapsgewijs, gefaseerd cyclisch proces
Het therapiepaard: geen passief hulpmiddel
De therapeut
De oefeningen
De interventies
Het procesniveau
Randvoorwaarden en de interne driehoek
De relatiedriehoek
De pasvormdriehoek
De ontwikkelingsgeoriënteerde pasvormopzet van Pesso.
De configuratiedriehoek
Het procesverloop
De inleidende fase
De opwarmingsfase .
De oefen- en werkfase
Wensoefening of verwerkingsfase
Cooling down, overgangsfase
Vormen van equitherapie .
Ontwikkelingsbevordering met het paard
(Ortho)pedagogische begeleiding met het paard
Wat is orthopedagogisch voltigeren?0
Pedagogische begeleiding door zelfstandig rijden (OPR)
Verschillen tussen OPV en OPR (naar M. Schultz)
Revalidatie en compenserende begeleiding
Orthopedagogisch voltigeren met volwassenen?
Psychosociale ondersteuning met het paard
Psychotherapie met het paard
Projectwerk en belevingspedagogiek met het paard
Equitherapeut
Een droomberoep?
Wie Equitherapeut (SHP) wil worden
Voorwaarden vanuit het basisberoep
Hippische ervaring en kwalificatie
Twee geïntegreerde studiemogelijkheden
Therapieconcept van de opleiding
Heterogene groepen, een verrijking
Groepswerk met individuele ondersteuning
Voorselectie en intake
Motorische en mentale fitheid van de therapeut
Opleiding volgens het prestatie-competentieprofiel
Bestanddelen van de opleiding en de overdracht
Processen beleven en begeleiden
Van o jee komt oké
Documentatie
HippoCampus
De cursuspaarden
De competentie van de equitherapeut toetsen
Equitherapeuten (SHP) over hun ervaringen tijdens de opleiding
Gerenommeerde experts lichten hun werk toe
Bewegen met en op het paard
Psychische, emotionele en sociale verbanden
Psychomotorische ontwikkelingsbevordering en behandelingsmogelijkheden in de Equitherapie
Dr. Barbara Klüwer
Op het paard vrolijk achter de normale ontwikkeling aan
Ontwikkelingsbevordering door orthopedagogisch rijden bij de driejarige, in haar ontwikkeling vertraagde Lucia
Gerd Dreisbach.
Systematische bevordering met de hulp van het paard Wat bij wie en hoe?
Indicatiegeleide bevordering bij orthopedagogisch rijden en voltigeren
Dr. Rebecca Seibler-Stoffl
Het paard accepteert mij zoals ik ben
PSMV: Psychosociaal werk met het paard in een TBS-inrichting voor mentaal gestoorde delinquenten in Nederland
Dr. Ulrike Thiel0
Werken aan relaties op het paard
"Moeder-kind-rijden” als onderdeel van de therapie in een verslavingskliniek, en bij de ambulante begeleiding van gezinnen in de eigen praktijk
Pia Strausfeld
Ontspanning en zelfervaring op het paard
Beschrijving van het werk met vrouwen met eetstoornissen in een verslavingskliniek en met vrouwelijke cliënten met zeer uiteenlopende pedagogisch-therapeutische doelstellingen
Pia Strausfeld
Psychotherapie met het medium paard
Theoretische overwegingen en een exemplarische voorstelling van de psychotherapeutische werkwijze met het medium paard
Sabine Hanneder
Ik zocht een paard en vond – mijzelf
Dankzij het waardevolle contact met het paard jezelf beter kunnen inschatten en waarderen
Dr. Ulrike Thiel
Doelstellingen en therapie-effecten documenteren
Diagnostiek en evaluatie in de ontwikkelings- en orthopedagogische bevordering met het paard
Henrike Struck
Appendix
Opleidingsconcept voor Equitherapie (SHP)
De urenverdeling
Registratie en certificering als Equitherapeut (SHP-E(NL)).
Equitherapie (SHP) Boek bestellen 
